“ပဥၥဂုဏံ အဟံ၀ႏၵာမိ”
၀ါေယာဓာတ္
၀ါေယာဓာတ္ (ေ၀ၚဟာရအေခၚ “ေလဓာတ္” )
=======================
၀ါေယာဓာတ္ = ေထာက္ကန္မႈ ၊ ေဖာင္းပြမႈ ၊ ႁကြ႐ြမႈ ၊လႈပ္႐ွားမႈ ၊တြန္းေ၀ွ႕မႈ ၊လြင္႔ပါးမႈ ၊
ထို၀ါေယာဓာတ္တြင္ ေတာင္႔တင္းစြာေထာက္ကန္မႈ ၊ေရာ႔ရဲ (ေလ်ာ႔လ်ဲ) စြာေထာက္ကန္မႈ
ဟူ၍ ႏွစ္ပါး႐ွိ၏။
ဤတြင္ ေတာင္႔တင္းစြာေထာက္ကန္မႈသည္လည္း ေတာင္႔တင္းသည္ထက္
ေတာင္႔တင္းမႈအဆင္႔ဆင္႔႐ွိ၏။
ေရာ႔ရဲ (ေလ်ာ႔လ်ဲ) စြာေထာက္ကန္မႈတြင္လည္း ေရာ႔ရဲသည္ထက္ေရာ႔ရဲမႈ
အဆင္႔အဆင္႔႐ွိေလ၏ ။
ထိုအဆင္႔ဆင္႔ေျပာင္းလဲမႈသည္ ၀ါေယာဓာတ္၏ အနိစၥအခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။
က်န္ေသာ ေဖာင္းပြမႈ ၊ ႁကြ႐ြမႈ ၊လႈပ္႐ွားမႈ ၊တြန္းေ၀ွ႕မႈ ၊ လြင္႔ပါးမႈ ၊ တို႔တြင္လည္း
ေတာင္႔တင္းမႈတြင္ျပဆိုသည္႔အတိုင္းပင္ျဖစ္ၾကသည္။
===========================================
သိသာထင္႐ွားေသာ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း ၀ါေယာဓာတ္ ႏွင္႔ ၎၏ ေျပာင္းလဲ
ပံုအဆင္႔ဆင္႔ ကို ႐ွဳၾကည္႔ၾကပါစို႔ ။
ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း ၀ါေယာဓာတ္ (၆)ပါး
====================
(၁) “အႆ ာ သ ပႆ ာ သ ”
ကၽြႏု္ပ္တို႔ ၏ အသက္႐ွဴ မႈျဖစ္စဥ္တြင္ ေလကို ႐ွဴသြင္းလိုက္လွ်င္ ၀င္ေလသည္ ႏွာသီးျဖားအ၀
ကိုတိုက္ခိုက္တြန္းေ၀ွ႕ ၍ ၀င္သြားသကဲ႔သို႕ အဆုတ္တြင္းေလျပည္႔လာ၍ ေဖာင္းပြကားထြက္
လာသည္ ။ထိုအခါ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ၀မ္းဗိုက္ေဖာင္းလာသည္ ဟု ခံစားရ၏။
- ေလကို ႐ွဴထုတ္လိုက္လွ်င္ အဆုတ္အတြင္း ေလေလွ်ာ႔သြား၍ အဆုတ္သည္ပိန္သြား၍
၀မ္းဗိုက္ပိန္သြားသည္ ဟု ခံစားရ၏။ ထြက္ေလသည္လည္း ႏွာသီးျဖားအ၀
ကိုတိုက္ခိုက္တြန္းေ၀ွ႕ ၍ ထြက္သြား၏။
(၂)“ဥဒၶဂၤမ” = ၀မ္းတြင္းမွအထက္သို႔ဆန္တက္၍ အေပါက္႐ွိရာထြက္လာေသာေလ။
(၃)“အေဓာဂမ” = ၀မ္းတြင္းမွေအာက္သို႕စုန္ဆင္း ၍ အေပါက္႐ွိရာထြက္သြားေသာေလ။
(၄)“ေကာ႒ာသယ” = အူတြင္းေအာင္း၍ေနေသာ ေလ။
(၅)“ကု စိ ၦသယ” = အူအျပင္ဘက္ ၀မ္းေခါင္း၊ရင္ေခါင္းထဲ၌ ေအာင္းေနေသာေလ။
( ကု စိ ၦသယေလ ထႁကြေသာင္းက်န္းေသာ္ ၀မ္း၊ရင္ကိုေဖာက္ထြက္၏ ။ ကိုယ္တြင္း
အခန္းျခားအေျမွးလႊာကို ဆုတ္ျဖတ္ေဖာက္ခြဲ၍ သတၱ၀ါတို႔ေသ၏ ။ )
(၆) “အဂၤမဂၤ ါႏုသာရီ” = ၀မ္းေခါင္း၊ရင္ေခါင္းမွလြတ္ရာ တစ္ကိုယ္လံုးအႏွံ႔ အဂၤ ါႀကီးငယ္သို႔
ေသြးေၾကာမ်ားထဲမွလွည္႔လည္သြားလာေနေသာေလ။
(အဂၤမဂၤ ါႏုသာရီ ေလ ပ်က္စီးေဖာက္ျပန္၍ ထႁကြေသာင္းက်န္းေသာ္ေသြးေၾကာမ်ားႏွင္႔
အေၾကာမ်ားျပတ္ေတာက္၍ သတၱ၀ါတို႔ မ်က္စိေစြျခင္း၊ပါး႐ြဲ႕ျခင္း၊ေျခ လက္ေသျခင္း၊
ကိုယ္တစ္ပိုင္းေသျခင္း၊ကိုယ္တစ္ျခမ္းေသျခင္း စသည္႔ ေလျဖတ္ျခင္းေရာဂါျဖစ္ေပၚ၏။)
===============================================
ျပင္ပ၀ါေယာဓာတ္ကို ႐ွဳၾကည္႔ၾကပါစို႔ ။
- စႀက္ာ၀ဠာအတြင္း ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေနထိုင္ေသာ ကမာၻေျမႀကီးကို ေလထုက ပင္႔ကာေထာက္ကန္ထား၏။
ကမာၻေျမႀကီးသည္ မိမိ၀င္႐ုိးေပၚတြင္ ၂၄နာရီတြင္ တစ္ပတ္လည္၍ ေနကိုလွည္႔ပတ္ ေ႐ြ႕လ်ားေနရာ
တစ္ႏွစ္(၃၆၅.၂၅ ရက္ )တြင္တစ္ပတ္ ပတ္မိ၏။ ဤအျခင္းအရာတို႔သည္ ၀ါေယာဓာတ္၏အမႈပင္ျဖစ္၏။
- ထို႔အတူ စႀက္၀ဠာအတြင္း အျခားၿဂိဳဟ္မ်ားသည္လည္း ေ႐ြ႕လ်ားေနၾကသည္ျဖစ္ရာ ၀ါေယာဓာတ္၏အမူအရာ
မ်ားျဖစ္ေပသည္။ ဤတြင္ ၀ါေယာဓာတ္ ကို ေ၀ါဟာရအေခၚ ေလဓာတ္ ဟုဆိုေသာ္ျငား
ယေန႔ေခတ္ သိပၸံေ၀ါဟာရႏွင္႔မူ“ေ၀ါဟာရအေခၚ အေငြ႕ဓာတ္ ”ဟု ယူအပ္၏။
- ဓာတ္ေငြ႕ေမာ္လီက်ဴး တို႔သည္ အၿမဲလႈပ္႐ွားေန၏ ။ ေထာက္ကန္မႈ ၊ ေဖာင္းပြမႈ ၊တြန္းေ၀ွ႕မႈ ၊သဘာ၀႐ွိ၏။
သိပၸံေ၀ါဟာရ ႏွင္႔ ဆိုလွ်င္ ဖိအား(Pressure) ၊ ပင္႔အား (Upward Thrust) ၊ေဖာ႔ဂုဏ္( buoyancy) တို႔ပင္ျဖစ္၏။
ထို ဖိအား(Pressure) ၊ ပင္႔အား (Upward Thrust)၊ေဖာ႔ဂုဏ္( buoyancy) တို႔သည္ ၀ါေယာဓာတ္ျဖစ္၏။
သိသာထင္႐ွားေသာ သာဓက အားျဖင္႔ ျပရလွ်င္ စက္ဘီး၊ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၊ ေမာ္ေတာ္ကား၊ေလယာဥ္ပ်ံ
ဘီးမ်ား၏အတြင္းတာယာအတြင္း႐ွိေလထု၏ Pressure ျဖင္႔ ၀န္မ်ားကို ေထာက္ကန္ထားသည္ကို ႐ွဴျမင္ႏိုင္၏ ။
မိုးပ်ံပူေဖာင္းမ်ား အေပၚသို႔တက္ျခင္း၊သစ္႐ြက္ေျခာက္၊စကၠဴစမ်ား ေလထဲ၌ လြင္႔ပ်ံ ေနသည္ကိုၾကည္႔ျခင္းျဖင္႔ေလ၌ပင္႔အား ႐ွိသည္ကို လြယ္ကူစြာပင္သိႏိုင္၏ ။
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္တြင္ေလထုဖိအား သည္ 1 atm (760 mmHg) ႐ွိေၾကာင္း ယေန႔သိပၸံပညာကိုေလ႔လာသူတို႔သိ႐ွိၿပိးျဖစ္၏။
- အရည္မ်ားတြင္လည္း ေထာက္ကန္မႈ ၊ ေဖာင္းပြမႈ ၊တြန္းေ၀ွ႕မႈ ၊သဘာ၀ျဖစ္ေသာ
ဖိအား(Pressure) ၊ ပင္႔အား (Upward Thrust) ၊ေဖာ႔ဂုဏ္( buoyancy) စေသာ (၀ါေယာဓာတ္) သည္ ႐ွိ၏ ။
- ဘိလပ္ရည္ ၊ ကိုကာကိုလာ၊ ဘီယာ စေသာအရည္မ်ားအတြင္းတည္႐ွိေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကိုမူထင္႐ွားစြာေတြ႕ျမင္ႏိုင္၏။
- ပင္လယ္ေရ ၊ ေရေပၚတြင္ ေလွ၊သေဘၤာ ၊ ႏွင္႔အျခားအရာ၀တၳဳမ်ား ေပါေလာေပၚေနျခင္း သည္ ေရ၌ ပင္႔အား၊ေထာက္ကန္အား(၀ါေယာဓာတ္)
႐ွိေၾကာင္းကိုျပ၏။ ထိုနည္းအတူအျခားအရည္မ်ားတြင္လည္း ပင္႔အား (၀ါေယာဓာတ္)႐ွိေလ၏။
- အရည္တစ္ခုအတြင္းသို႔အစိုင္အခဲတစ္ခုကို ႏွစ္လိုက္လွ်င္ ၎အစိုင္အခဲေပၚသို႔ အရည္မွပင္႔အားသက္ေရာက္သျဖင္႔
၎အစိုင္အခဲ၏အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ႔သြား၏။ ဤေလ်ာ႔သြားေသာအေလးခ်ိန္သည္ အစိုင္အခဲေပၚသို႔သက္ေရာက္ေနေသာအရည္၏ ပင္႔အား ပင္ျဖစ္၏။
ဤအခ်က္ကို အာခိမိဒီးစ္ Archimedes (287-212 BC) က စတင္ေတြ႕႐ွိ၍ သီအိုရီထုတ္ခဲ႔၏။
အရည္၏ပင္႔အား = အစိုင္အခဲကဖယ္ပစ္လိုက္ေသာ အရည္၏အေလးခ်ိန္
(အထက္ပါပံုေသနည္းကို အေငြ႕တြင္လည္းသံုးႏိုင္သည္။)
- အရည္တစ္ခုအတြင္းတြင္ဖိအား(Pressure) ႐ွိ၏။ အရည္တစ္ခု အတြင္းဖိအားသည္ အနက္ကိုလိုက္၍ေျပာင္းလဲေၾကာင္းေအာက္ပါပံုေသနည္းျဖင္႔ သိႏိုင္၏။
အရည္တစ္ခုတြင္း အနက္h ႐ွိဖိအား= ေလထုဖိအား+(အရည္၏သိပ္သည္းျခင္းxကမာၻ႔ဆြဲအားေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာအ႐ွိန္x h )
(အထက္ပါပံုေသနည္းကို အေငြ႕တြင္လည္းသံုးႏိုင္သည္။)
- ဟိုက္ေျဒာလစ္ဖိစက္၊ယာဥ္မ်ားတြင္သံုးေသာ ဟိုက္ေျဒာလစ္ဘရိတ္ ႏွင္႔ တျခားဟိုက္ေျဒာလစ္ပစၥည္းမ်ားသည္
အေငြ႕၊အရည္႐ွိ ၀ါေယာဓာတ္ကို အသံုးျပဳထားေသာ စက္ပစၥည္းမ်ားပင္ျဖစ္ၾက၏။
ယခုအခါ Pressure ကိုတိုင္းတာေသာ ကိရိယာမ်ား ေပၚေပါက္ေနၿပီျဖစ္သျဖင္႔ ၀ါေယာဓာတ္၏ ေျပာင္းလဲမႈ(အနိစၥ)ကို
အလြယ္တကူသိျမင္ႏိုင္ၿပီျဖစ္ရာ ပညာအသိသို႔ ကူးေျပာင္းရယူရန္သာ႐ွိေတာ႔သည္။
- အက္တမ္တစ္ခုတြင္လည္း ၀ါေယာဓာတ္သည္႐ွိ၏ ။ အက္တမ္တစ္ခုတြင္ အီလက္ထ႐ြန္တို႔သည္ နယူကလိယပ္ကိုမရပ္မနားလွည္႔ပတ္ေ႐ြ႕လ်ားေန၏။
သို႔အတြက္ ၎အီလက္ထ႐ြန္အမႈန္တစ္ခုစီတြင္ ၀ါေယာဓာတ္႐ွိ၏။
-တခါအီလက္ထ႐ြန္အခ်င္းခ်င္းအၾကားတြန္းကန္အားလည္း႐ွိ၏။
ဤတြန္းကန္အား(ေထာက္ကန္အား)သည္ အက္တမ္တစ္လံုး၏ အ႐ြယ္အစားကိုျပဌာန္းေသာအခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္၏။
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ အေျခခံမႈန္အီလက္ထ႐ြန္၊အႏုျမဴ(အက္တမ္)အမႈန္ ၊အစိုင္အခဲ၊အရည္၊အေငြ႕ ႏွင္႔စၾက္၀ဠာအတြင္း
ကမာၻ ႏွင္႔ ၿဂိဳဟ္ အားလံုးတို႔တြင္ ၀ါေယာဓာတ္႐ွိသည္ ဟုသိအပ္ေပသည္။
“သညာအသိမွ ပညာအသိသို႔ ကူးေျပာင္းသိလြယ္ႏိုင္ၾကပါေစ ”
အနတၱဒီပနီက်မ္းတြင္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားက ဤသို႔ လမ္းၫႊန္ျပ၏။
ပရမတၳသစၥာဖက္၌ အဘယ္မွ်ေလာက္ေသာတရားကို ေကာင္းစြာျမင္သည္႐ွိေသာ္
အတၱဒိဌိ ၏ အႏုသယကိစၥေလးခ်က္ တို႔ကို အစဥ္အတိုင္းပယ္သတ္ႏိုင္ပါသနည္းဟူမူကား.....
“႐ုပ္တရားဖက္၌ - ပထ၀ီဓာတ္၊အာေပါဓာတ္၊ေတေဇာဓာတ္၊၀ါေယာဓာတ္၊အာကာသဓာတ္ ဟူ၍ ဓာတ္( ၅ )ပါး ႏွင္႔
ထို႐ုပ္တရားတို႔ကို ျဖစ္ပြားေစတတ္ေသာ ကံ ၊ စိတ္ ၊ ဥတု ၊ အဟာရ ဟူေသာအေၾကာင္းတရား ( ၄ ) ပါး ။
-နာမ္တရားဖက္၌ - ၀ိညာဏ္ ၊ ေ၀ဒနာ ၊ သညာ ၊ ေစတနာ...ဟူ၍ ( ၄ ) ပါး။
-႐ုပ္ ၊နာမ္တရားတို႔၌႐ွိေသာ - ဇာတိ ၊ ဇရာ ၊ မရဏ .. ဟူ၍ (၃)ပါး
စေသာ(၁၆)ပါးေသာ တရားတို႔ကိုေကာင္းစြာျမင္သည္႐ွိေသာ္
အတၱဒိဌိ ၏ အႏုသယကိစၥေလးခ်က္ တို႔ကို အစဥ္အတိုင္းပယ္သတ္ႏိုင္၏ ” ဟု ဆံုးမခဲ႔ပါ၏။
သို႔အတြက္ဓမၼမိတ္ေဆြတို႔ အတၱဒိဌိ ကိုအၾကမ္းမွ်ေလာက္ပယ္သတ္ႏိုင္ေစျခင္းငွာ
ကၽြႏု္ပ္ေလ႔လာ၊ဆည္းပူး၊သင္၊အံ၊က်င္႔ႀကံ ၊ အားထုတ္မႈ တို႔မွ ရ႐ွိေသာ ႐ုပ္တရား၏
ပရမတ္မ်ားမွ ပထ၀ီ၊အာေပါ၊ေတေဇာ၊၀ါေယာ (ဓာတ္ႀကီးေလးပါး)ကို ကၽြႏ္ုပ္သိသေလာက္
ေဖာ္ျပေပးၿပီးျဖစ္ပါသည္။
ယခု အဇာတ႐ုပ္(၁၀)ပါး မွ ပရိေစ ၦဒ႐ုပ္ ျဖစ္ေသာ အာကာသဓာတ္ ကိုဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
-------------------------------------------------
အာကာသဓာတ္
အာကာသဓာတ္ (ေ၀ါဟာရအေခၚ - ေကာင္းကင္ ဟင္းလင္းျပင္ဓာတ္)
========
အာကာသဓာတ္ဆိုသည္ကား -႐ုပ္ကလပ္အခ်င္းခ်င္းျခားမႈတည္း ။ ဤျခားမႈကိုအစြဲျပဳ၍
ဤ၀တၳဳ၌ ႐ုပ္ကလပ္ေပါင္း တစ္ဆယ္႐ွိသည္ တစ္ရာ႐ွိသည္၊တစ္ေထာင္႐ွိသည္ စသည္ျဖင္႔
ေရတြက္မႈမ်ားသည္ ထင္႐ွား႐ွိေန၏။
ဥပမာကား- အလြန္ခက္မာေသာေျမစိုင္ခဲကို ၾကည္႔႐ွဳရာ၌ ဤကားေျမမႈန္႔တစ္ခု ၊ ဤကားေျမမႈန္႔တစ္ခု
ဟုခြဲျခားႏိုင္ျခင္းသည္ အာကာသဓာတ္၏အစြမ္းပင္တည္း ။
ထို႔ေၾကာင္႔ အထည္၀တၳဳတို႔ကို ထုခြဲႀကိတ္နယ္ရာ၌ ထိုအာကာသ႐ွိေသးသမွ်ကာလပတ္လံုး
အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာကြဲေလရာ၏။
အလြန္ေသးႏုပ္၍သြားသျဖင္႔ ကလပ္တစ္ခုစီအသီးသီးျဖစ္ၾကေသာအခါမွသာ ကြဲျပားျခင္းမ႐ွိၿပီ ။
ကုန္ဆံုးျခင္းသို႔ေရာက္ၾကကုန္ရာ၏။ ႐ုပ္ကလပ္တို႔၏ကြဲျပားမႈသည္ အာကာသဓာတ္၏ အနိစၥပင္တည္း။
(လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရား ၏ အနတၱဒီပနီ - မွ)
-------------------------------------------------------------------------------------
လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရား ၏ တပည္႔ရင္းျဖစ္ေသာ ေသကၡ်ေတာင္ဆရာေတာ္ အ႐ွင္တိေလာကမေထရ္
ကလည္းဤသို႔ ႐ွင္းျပ၏။
“ ဘာမွ်အ႐ုပ္မ႐ွိေသာ ဟင္းလင္းျပင္ကိုေကာင္းကင္ အာကာသဓာတ္ ဟုမွတ္ထင္ျပဳလုပ္သမုတ္ေခၚဆိုၾကရာ၏။
အလြန္ေသးႏုပ္၍သြားသျဖင္႔ ကလပ္တစ္ခုစီအသီးသီးျဖစ္ၾကေသာ ပရမတၳ႐ုပ္ကလပ္ကေလးေတြ၏
အၾကားၾကားမွ်သာျဖစ္ေသာ အာကာသဓာတ္ကို ပကတိ မံသမ်က္စိျဖင္႔ ၾကည္႔၍ သိႏိုင္ျမင္ႏိုင္ေတာ႔မည္
မဟုတ္၊ဥာဏ္မ်က္စိျဖင္႔ၾကည္႔မွသာ သိႏိုင္ျမင္ႏိုင္ေတာ႔သည္။
ေရေတြထဲမွာလည္းအၾကားၾကည္႔၍မျမင္။ႏို႔ရည္ေတြထဲမွာလည္းအၾကားၾကည္႔၍မျမင္ ။
ထိုေရထဲသို႕ ႏို႔ရည္ကိုေလာင္းထည္႕လိုက္လွ်င္ အကုန္လံုးပ်ံ႕ႏွံ႔၍သြား၏။
ေရတြင္းသို႔ ႏို႔ရည္မေရာက္ေသာေနရာ ၊ ႏို႔ရည္တြင္းသို႔ ေရမေရာက္ေသာေနရာဟူ၍
ပရမာအဏုျမဴ တစ္လံုးစာေလာက္မွ် မ႐ွိၿပီ ။ အကုန္လံုးပ်ံ႕ႏွံ႕၏။ ဤေနရာတြင္ သမူဟခ်င္းကား
ေရာၾကသည္ျဖစ္၍ အၾကမ္းမ်က္ျမင္အားျဖင္႔ ေရာေႏွာ၍ ေနသည္ဟူ၍ ပင္ဆိုရ၏။
ထိုသို႔ဆိုေသာ္လည္း ေရကလပ္ကား ႏို႔ရည္ျဖစ္၍မသြား၊ႏို႔ရည္ကလပ္အတြင္းသို႔မ၀င္ ။
ႏို႕ကလပ္သည္လည္းေရကလပ္ျဖစ္၍မသြား ၊ေရကလပ္အတြင္းသို႕မ၀င္။
ႏို႔ရည္ကလပ္ကေလးေတြ တစ္ခုႏွင္႔တစ္ခု စပ္ၾကားသို႔ ေရ ၊
ေရကလပ္ကေလးေတြ တစ္ခုႏွင္႔တစ္ခု စပ္ၾကားသို႔ ႏို႔ရည္ အားျဖင္႔ တစ္ခုအၾကားတစ္ခုသာ
စိမ္႔၀င္၍ေနၾက၏။
ပရမတၳ႐ုပ္ကလပ္ခ်င္းကားမေရာၾကၿပီ။ ထိုသို႕မေရာျခင္းေၾကာင္႔ မီးဖိုေပၚတင္၍ မ႐ုိး အ႐ုိးစိုႏွင္႕
ေမႊလွ်င္ ႏို႔ရည္ကားခဲ၍မာသြား၏။ေရကား ေရအတိုင္းပင္က်န္ရစ္၏။
ေရႏွင္႔ ႏို႔ရည္ေရာေႏွာပ်ံ႕ႏွံ႔၍ေနၾကရာ၌ အကယ္၍ ေရအတြင္း၌ အၾကားအာကာသဓာတ္မ႐ွိျငားအံ႔၊
ေရတြင္းသို႔ႏို႔ရည္မ၀င္ႏိုင္ မပ်ံ႕ႏွ႔ံႏိုင္ရာ ။ ထို႔အတူ ႏို႔ရည္အတြင္း၌ အၾကားအာကာသဓာတ္မ႐ွိျငားအံ႔၊
ႏို႔ရည္အတြင္းသို႔ ေရမမ၀င္ႏိုင္ မပ်ံ႕ႏွ႔ံႏိုင္ရာ ။ လက္ေတြ႕တြင္ထိုသို႔ကားမဟုတ္ စိမ္႔၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႕ၾက၏။
သို႕အတြက္ ေရ ၊ ႏို႔ရည္တို႔အတြင္း၌ အၾကားအာကာသဓာတ္ေတြ ေစ႔၍ စပ္၍ ေနၾက၏ ဟုမွတ္ရမည္။”
အျခားအရည္မ်ားကိုလည္းဤနည္းအတိုင္း မွတ္ယူရမည္ျဖစ္သည္။
==================================================
အာကာသဓာတ္ သည္ Space ပင္ျဖစ္သည္။
အရာ၀တၳဳမ်ား (အစိုင္အခဲ၊အရည္၊အေငြ႕ ) တြင္ အက္တမ္ ၊ ေမာ္လီက်ဴ းမ်ား
အီတလီႏိုင္ငံသား Amedeo Avogadro က တူညီေသာအပူခ်ိန္ႏွင္႔ဖိအားမွာထုထည္တူညီေသာ ဓာတ္ေငြ႕အားလံုးတြင္ တူညီေသာ ေမာ္လီက်ဴ းအေရအတြက္႐ွိသည္ ဟူေသာ ယူဆခ်က္ကို တင္သြင္းႏုိင္ခဲ႔၏။
အပူခ်ိန္ 273K(0 'C) ႏွင္႔ ဖိအား 1 atm (760 mmHg = 100kPa) တြင္ ထုထည္ 22.4 လီတာ( liters) ႐ွိ မည္သည္႔ဓာတ္ေငြ႔တြင္မဆို ေမာ္လီက်ဴ းအေရအတြက္ 6.02214179×1023 ႐ွိေၾကာင္း
1895 ခုႏွစ္တြင္Austrian ဓာတုေဗဒဆရာ Josef Loschmidt ကပထမဦးဆံုး ေရတြက္ျပ၍
Avogadro ၏ယူဆခ်က္မွန္ကန္ေၾကာင္းသက္ေသျပႏိုင္ခဲ႔သည္။
ထိုမွတဆင္႔ Avogadro's number = 6.02214179×1023 ကိုသတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ႔သည္။
ယေန႕ေခတ္သိပၸံပညာရပ္တြင္ အရာ၀တၳဳမ်ား (အစိုင္အခဲ၊အရည္၊အေငြ႕ ) ၏ပမာဏကို
Mole ဟူေသာ ယူနစ္ျဖင္႔ေဖာ္ျပလာၾကသည္။
1 mole of substance = Quantity of 6.02214179×1023 particles .
(အရာ၀တၳဳ ၁ မိုး သည္ အမႈန္အေရအတြက္ေပါင္း 6.02214179×1023၏ ပမာဏျဖစ္သည္။)
ဤတြင္အမႈန္မ်ား( particles ) ဆိုသည္မွာ အီလက္ထ႐ြန္၊ပ႐ုိတြန္၊အက္တမ္ ႏွင္႔ ေမာ္လီက်ဴ းတို႔ကို ဆိုလိုသည္။
ဥပမာ -
- ေၾကးနီသတၱဳ 1 mole သည္ 63.5gram ႏွင္႔ညီမွ်၍ ေၾကးနီအက္တမ္ေပါင္း6.02214179×1023
ပါ၀င္သည္။
- ေရ 1 mole သည္ 18 gram ႏွင္႔ညီမွ်၍ ေရေမာ္လီက်ဴ း ေပါင္း 6.02214179×1023 ပါ၀င္သည္။
-ဟိုက္ၿဒိဳဂ်င္ဓာတ္ေငြ႕ 1 mole သည္ 2 gram ႏွင္႔ညီမွ်၍ ဟိုက္ၿဒိဳဂ်င္ဓာတ္ေငြ႕ေမာ္လီက်ဴ း ေပါင္း 6.02214179×1023 ပါ၀င္သည္။
တျခားအစိုင္အခဲ၊အရည္ ႏွင္႔ အေငြ႕ မ်ား ကိုလည္းဤသို႔ ေရတြက္ႏိုင္၏။
ေမာ္လီက်ဴ းတို႔ ကိုျပန္လည္ခြဲျခမ္းေသာ္ ပါ၀င္ေပါင္းစပ္ေသာ ျဒပ္စင္အက္တမ္မ်ား၏ အေရအတြက္ကို လည္း ေရတြက္ႏိုင္ေသး၏ ။
 |
| ေရေမာ္လီက်ဴ းမ်ား |
- ေရေမာ္လီက်ဴ းတစ္ခုတြင္ဟိုက္ၿဒိဳဂ်င္အက္တမ္(၂)ခု ႏွင္႔ ေအာက္ဆီဂ်င္အက္တမ္ (၁)ခုေပါင္းစပ္ေန၏။
- အိမ္သံုးဆား(ဆုိဒီယမ္ကလို႐ိုဒ္) အစိုင္အခဲ ကလပ္စည္းတစ္ခုတြင္ ဆိုဒီယမ္အက္တမ္(၁)ခုႏွင္႔ ကလိုရင္းအက္တမ္(၁)ခု ေပါင္းစပ္ေန၏။။
က်န္ေသာ အစိုင္အခဲ၊အရည္၊အေငြ႕ မ်ားတြင္လည္း ဤသို႔ပင္ျဖစ္သည္ ။
ထိုသို႕ အစိုင္အခဲ၊အရည္၊အေငြ႕ တို႔တြင္ပါ၀င္သည္႔ အက္တမ္ ႏွင္႔ေမာ္လီက်ဴ းတို႔ကိုေရတြက္ႏိုင္ျခင္းသည္
အက္တမ္တစ္ခုႏွင္႔တစ္ခုအၾကားတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း
ေမာ္္လီက်ဴ းတစ္ခုွႏွင္႔တစ္ခုအၾကားတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း ေနရာလပ္ Space (အာကာသဓာတ္)႐ွိေသာေၾကာင္႔ျဖစ္ေပသည္။
အက္တမ္တစ္ခုကို တစ္ခါ ပရမတ္ျပန္ခြဲေသာ္ အက္တမ္၏ဗဟို(နယူကလိယပ္) ကို အီလက္ထ႐ြန္တို႔က တိက်ေသာစြမ္းအင္႐ွိလမ္းေၾကာင္း(Orbit (or) Shell )မ်ားတြင္သာ လွည္႔ပတ္ေန၏ ။
ေလဟာနယ္ Space မ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း
ရာသာဖို႔ က အယ္လဖာေရာင္ျခည္ျဖင္႔ ေ႐ႊျပားကို ပစ္ခတ္၍ လက္ေတြ႕ ျပခဲ႔၏ ။
၎စမ္းသပ္ခ်က္ျဖင္႔ အက္တမ္တစ္ခုလံုးနီးပါး Space ဟင္းလင္းျပင္
ျဖစ္ေၾကာင္းသိခဲ႔ရသည္။
ေလဆာေရာင္ျခည္၊ X - ray စသည္႔ဓာတ္ေရာင္ျခည္မ်ား သတၱ၀ါတို႔၏ ကိုယ္ခႏၵာ ၊သတၱဳ တံုး မ်ား ကို ေဖာက္ထြက္ႏိုင္ျခင္းသည္လည္း
သတၱ၀ါတို႔၏ ကိုယ္ခႏၵာ ၊သတၱဳ တံုး မ်ား တြင္ ေနရာလပ္(အာကာသဓာတ္)႐ွိေၾကာင္းသာဓကပင္ျဖစ္ေပေတာ႔သည္။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ... စႀက္ာ၀ဠာ၊အစိုင္အခဲ၊အရည္ ၊ အေငြ႕၊ ေမာ္လီက်ဴး ၊အလင္းေရာင္ျခည္ ၊အက္တမ္ ၊ပ႐ုိတြန္ စသည္႔ ပရမတ္အမႈန္မဟုတ္ေသာ ႐ုပ္အားလံုးတြင္ ေနရာလပ္ အၾကား ဟုဆိုအပ္ေသာ အာကာသဓာတ္သည္႐ွိ၏ ဟု မွတ္ရာသည္။
ဤတြင္႐ုပ္ဓာတ္(၅)ပါးၿပီးပါၿပီ ။
===========================
နိဂုံး
----
ျပဆိုခဲ႔ၿပီးေသာ“ သမၼဳတိနယ္မွ ပရမတၳနယ္သို႔ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည္႔ျခင္း ” အပိုင္းအားလံုးကို ျပန္ခ်ဳပ္ရေသာ္ ...
ပထ၀ီဓာတ္၊အာေပါဓာတ္၊ေတေဇာဓာတ္ႏွင္႔ ၀ါေယာဓာတ္ တို႔သည္ ဓာတ္တစ္ခုတည္းမေန စႀက္၀ဠာမွသည္ ပရမတ္အမႈန္မ်ား
အထိ ႐ုပ္အားလံုးတြင္ မဟာဘုတ္ဓာတ္ႀကီး(၄)ပါး အတူတြဲလွ်က္႐ွိေၾကာင္း။
ပရမတ္အမႈန္(အေျခခံက်ဆံုးအမႈန္) မွအပ က်န္ ႐ုပ္အားလံုး တြင္ အာကာသဓာတ္႐ွိသည္ ႐ွိေၾကာင္း။
ထို႕အျပင္ ထိုပရမတ္ ႐ုပ္ကလပ္တစ္ခုစီတြင္ မဟာဘုတ္ဓာတ္ႀကီးေလးပါးအျပင္ ၎ဓာတ္(၄)ပါးကိုမွီ၍ျဖစ္ေသာ
႐ုပ္ဂုဏ္သတၱိမ်ား(Physical Properties)ျဖစ္ေသာအဆင္း႐ုပ္(၀ဏၰ) ၊အနံ႔႐ုပ္(ဂႏၶ) ၊ ရသ႐ုပ္(ရသ) မ်ားႏွင္႔
ဓာတ္ဂုဏ္သတၱိမ်ား(Chemical Properties) ျဖစ္ေသာ ၾသဇ႐ုပ္(ၾသဇ) ဟုဆိုအပ္ေသာ ဥပါဒါ႐ုပ္ ၄ပါး သည္လည္းအတူတကြေပါင္းစုေနေပ၏။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ေသာ္ ပရမတ္႐ုပ္ကလပ္(အေျခခံက်ဆံုးအမႈန္) တစ္ခုတြင္
ပထ၀ီ၊အာေပါ၊ေတေဇာ၊၀ါေယာ၊ ၀ဏၰ ၊ ဂႏၶ ၊ ရသ၊
ဟုဆိုအပ္ေသာ အဌကလပ္႐ုပ္ ၈ ပါး သည္ ခြဲ၍ မရေအာင္ အတူတြဲတည္႐ွိေနေၾကာင္း ဆင္ျခင္သိမွတ္ရာ၏ ။
မဂၢင္၈ပါးလမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔တက္ၾကပါ
---------------------------------------------
ကၽြႏု္ပ္ ေရးသားတင္ျပခဲ႔ေသာ “သမၼဳတိနယ္မွ ပရမတၳနယ္သို႔ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည္႔ျခင္း” ကိုဖတ္႐ွဳၿပီးေနာက္ ႐ုပ္ႏွင္႔ပတ္သက္၍
ပရမတ္သေဘာတရားကို အနည္းငယ္မွ်ေလာက္ တီးမိေခါက္မိၿပီး မဂၢင္၈ပါးလမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔တက္ကာ နိဗၺာန္သို႔ရည္ေမွ်ာ္
တည္႔တည္႔မတ္မတ္ေလွ်ာက္လွမ္းၾက ၍ တို႔ဘာသာသာသနာကိုေစာင္႔ထိန္းၾကပါစို႕ဟု တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္လိုက္ပါသည္။
“သညာအသိမွပညာအသိသို႔ ကူးေျပာင္းရန္ မဂၢင္၈ပါးလမ္းေၾကာင္း သည္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာလမ္းျဖစ္သည္။”
“ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာ ကိုယ္စီရင္ထဲ တည္ၾက လင္းၾကေစ။”
ဘုရား ၊တရား ၊သံဃာ ၊ မိဘ၊ ဆရာ တို႔၏ အနႏ ၱေက်းဇူးေတာ္၊ဂုဏ္ေတာ္တို႔ေၾကာင္႔
အားလံုး..က်န္းမာၾကပါေစ၊ခ်မ္းသာၾကပါေစ၊လန္းျဖာၾကပါေစ၊လိုအင္ဆႏၵျပည္႔ၾကပါေစ။
ေမတၱာျဖင္႕ -- လြင္႔ေမာင္ေမာင္(ထား၀ယ္)
၇- ၉ - ၂၀၁၄ တနဂၤေႏြ နံနက္ ၁နာရီ၄၅မိနစ္။
Comments
Post a Comment